یک زن سالم با مقاربت‌های منظمی که دارد احتمال باروری اش، فقط ۲۰ تا ۴۰ درصد خواهد بود. در مجموعه شرایطی مانند: آندومتریوز، وزن بیش از حد یا کمبود وزن می‌بینید که چگونه احتمال باروری کاهش پیدا می‌کند و موجب ناباروری زنان میشوند. در اینجا ما از متخصصین برجسته تولید مثل درمورد موارد بهداشتی‌ای که روی باروری تاثیرگذار هستند، سوال کردیم و خانم‌ها می‌توانند برای بالا بردن پتانسیل فرزندآوری خود از این مطالب استفاده کنند.
ناباروری زنان و عدم تعادل هورمونی
بیماری‌های زیادی وجود دارند که هورمون‌ها را از بین می‌برند و زمانی که هورمون‌ها درست کار نکنند، باروری در معرض خطر است. مثلا، بیماری تیروئید و آدرنال روی بدن تاثیر می‌گذارند و موجب میشوند که هورمون‌های استروژن، تستوسترون و حتی هورمون استرس کورتیزول بیش از حد آزاد شوند و با این روند در ناباروری نقش می‌گذارند و از این طریق در تخمک گذاری تداخل ایجاد می‌کنند.
بیماری تخمدان پلی کیستیک (PCOD) یکی دیگر از شرایطی است که در ناباروری نقش دارد. دکتر اریکا جانسون، متخصص غدد مترشحه داخلی و دستیار پرفسور در دانشکده پزشکی دانشگاه ویک فارست در وینستون، کارولینای شمالی می‌گوید: زنانی که مبتلا به بیماری PCOD هستند، سطح انسولین و تستوسترون بالایی دارند و این موارد باعث میشوند که تخمک گذاری منظمی نداشته باشند. برای رفع آن، پزشکان به طور معمول داروهایی را تجویز می‌کنند. اثرات این داروها شامل موارد زیر است:
- از رها شدن هورمون‌های کاهش دهنده حاملگی مانند تستوسترون جلوگیری می‌کنند
- تقویت تخمک گذاری را به همراه دارند
- یا هر دو کار فوق را با هم انجام می‌دهند
جالب است بدانید با وجود اینکه بیماری دیابت مرتبط با هورمون‌ها است، تاثیری روی باروری نمی‌گذارد.
ساندرا کارسون، مدیر بخش غدد درون ریز تولید مثل و ناباروری زنان در بیمارستان زنان و کودکان می‌گوید: زنان دیابتی که:
- تخمک گذاری شان مشکلی ندارد
- داروهای خود را مصرف می‌کنند
- رژیم‌های غذایی خود را دارند تا سطح گلوکز شان تحت کنترل باشد
نسبت به سایر زنان، قدرت باروری شان کمتر نیست.
بیماری‌های آمیزشی (STDs)
زمانی که صحبت از ناباروری و بیماری‌های مقاربتی می‌شود، پزشکان می‌گویند: کلامیدیا و سوزاک از جمله مواردی هستند که نباید آن‌ها را نادیده گرفت.
دکتر کارسون یادآوری می‌کند: بیماری سوزاک (Gonorrhea) نگران کننده است، زیرا می‌تواند لوله‌های فالوپ را مسدود کند، بنابراین از عبور تخمک جلوگیری می‌شود.
از طرف دیگر، بیماری کلامیدیا نگرانی بیشتری دارد، زیرا خیلی سریع موجب بروز زخم‌های لگنی می‌شود که در توانایی لوله‌های فالوپ و برداشتن تخم اختلال ایجاد می‌کند. کسانی که به بیماری STD مبتلا هستند، در صورت فعال بودن آن، پزشک آنتی بیوتیک‌ها را برای درمان عفونت تجویز می‌کند.
البته باید بدانید بسته به شدت زخم آن فرد، پزشک ممکن است جراحی لاپاروسکوپی را برای از بین بردن چسبندگی یا حتی IVF در صورتی که آسیب جبران ناپذیر باشد، توصیه می‌کند.
فیبروم
فیبروم‌ها، مجموعه‌ای از بافت سلولی رحمی هستند. در حقیقت به احتمال زیاد هنگام رشد درون حفره رحمی با باروری تداخل دارند و شکل و اندازه آن را تحریف می‌کنند. ( از حالت طبیعی خارج می‌کنند)
البته متخصصان می‌گویند: فیبروم‌هایی که در دیواره‌ی رحم یا خارج از رحم رشد می‌کنند، تاثیر کمی بر پتانسیل بارداری دارند. از طرف دیگر، برآورد شده است که تا ۸۰ درصد از زنان، حداقل در طول زندگی شان یکی از این توده‌های خوش خیم و بی‌خطر را دارند، اما فیبروم‌ها اغلب در جمعیت‌ها رشد می‌کنند.
فیبروم‌هایی که به باروری آسیب می‌رسانند، با جراحی می‌توان این توده‌ها را خارج کرد و مطالعات نشان داده است که باروری یک زن پس از برداشتن فیبروم، حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
بیشتر بدانید :
ناباروری و آندومتریوز
زمانی که پوشش رحم در خارج از حفره رحم رشد کند، آندومتریوز اتفاق می‌افتد. ایجاد بافت اسکار (بافت همبند جای زخم) شرایط را برای لوله‌های فالوپ برای برداشتن و به جلو راندن تخم به سمت رحم دشوار می‌کند. از طرف دیگر، بدون هیچ زخم یا چسبندگی، می‌تواند باعث التهاب لگن شود، در نتیجه موجب می‌شود که حفره‌ی رحمی نسبت به مکان‌های دیگر، کمتر تخمک بارور شده را جای دهد.
برای رفع این نوع مشکل از ناباروری، گاهی اوقات جراحی می‌تواند بافت اسکار را از بین ببرد و پزشک ممکن است برای آخرین راه حل، IVF را توصیه کند. جالب است بدانید، حاملگی می‌تواند اندومتریوز را کاهش دهد.
دکتر کارسون بیان می‌کند: هورمون پروژسترون در دوران بارداری زیاد است و این عامل موجب می‌شود که آندومتریوز طوری تغییر کند که دوباره بتواند توسط بدن جذب شود.
اثرات چاقی و کم وزنی
وزن روی بسیاری از جنبه‌های سلامتی تاثیر گذار است، از جمله: باروری.
دکتر جانسون می‌گوید: اگرچه مطمئن نیستیم اما مطالعات نشان می‌دهد، زنانی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بیش از ۳۵ هستند، حتی اگر دوره‌های قائدگی منظمی داشته باشند، باروری شان کم است.
از طرف دیگر، خانم‌هایی که BMI کمتری دارند (مثلا ۲۰ یا کمتر) معمولا تخمک گذاری نمی‌کنند. جالب است بدانید، زنان چاقی که حتی ۱۰ درصد از وزن شان کم شود، قدرت باروری شان افزایش پیدا می‌کند، اما زنان کم وزن ممکن است خیلی خوش شانس نباشند، زیرا برخی از آنان با افزایش وزن هرگز به چرخه قاعدگی منظم نرسیده‌اند.
دکتر جانسون می‌گوید: ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری به فرآیند سیگنالی مغز وارد شود که به تخمدان بگوید، تولید تخمک را تحریک کنند.
بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن (PID) زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها از واژن، وارد بخش فوقانی دستگاه تناسلی شوند و عفونت را در آنجا به وجود آورند. STD علت اصلی PID است اما علت‌های دیگری نیز وجود دارد که کمتر رایج اند، مانند:
- عوارض ناشی از قرار دادن وسیله‌ای درون رحم
- عفونت ناشی از سقط جنین
- شستشو و تمیز کردن با دوش حمام، که می‌تواند محیط واژن را تغییر بدهد و اجازه دهد که به راحتی باکتری‌ها به بخش فوقانی دستگاه تناسلی نفوذ کنند.
تا ۱۵ درصد از زنان، مبتلا به PID هستند که موجب ناباروری زنان می‌شود، اما با انجام مراحلی می‌توانند ابتلا به آن را در خود کاهش دهند.
در صورتی که علائم‌های PID را دیدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. ( علائمی مثل: درد پایین شکم، مقاربت دردناک یا ترشحات غیر طبیعی واژن یا بودار)
زمانی که این عفونت فعال سریعا با آنتی بیوتیک درمان شود، آسیب کمتری به اعضای بدن وارد می‌گردد. گزینه‌ی درمانی دیگر، جراحی است (جراحی لاپاروسکوپی با کمترین تهاجم و در صورت نداشتن جراحت شدید)
در آخر
تمام مطالبی که درمورد مشکلات باروری خواندید، فقط در جهت دادن یک سری اطلاعات به شما است و نباید برای موقعیت‌های فردی و تشخیصی در نظر گرفته شوند. همیشه در رابطه با هرگونه مسئله‌ای که ممکن است در مورد سلامتی خود یا دیگران داشته باشید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
