سرفه خس خس در نوزادان و کودکان ممکن است هشداری برای بیماری کودک شما باشد. آیا کودک شما هنگام سرفه صدای سوت بلند به همراه خس خس سینه ایجاد می‌کند؟ علت این سرفه کودک می‌تواند بیماری برونشیولیت، آسم یا چیز دیگری باشد. در ادامه مطلب درباره دلایل، علائم و گزینه‌های درمانی سرفه‌ها و خس خس بیشتر بیاموزید.
هنگامی که کودک شما حال خوبی ندارد، ممکن است شنیدن صدای سرفه خشک و خس خس او ناراحت کننده به نظر برسد. این سر و صدای زیاد شبیه سوت است و در هنگام بازدم به دلیل انسداد راه‌های تنفسی در ریه ایجاد می‌شود. این نوع سرفه کودک معمولاً ناشی از بیماری برونشیولیت یا آسم است و اغلب در خانه قابل درمان می‌باشد.
سرفه خس خس ناشی از بیماری برونشیولیت
برونشیولیت زمانی اتفاق می‌افتد که مجاری تنفسی ملتهب و منقبض شوند و معمولاً این اتفاق به دلیل نفوذ ویروس به مجاری تنفسی کوچک در ریه‌ها می‌باشد. اکثر موارد برونشیولیت در اثر ویروس سینسیتیال تنفسی (RSV) ایجاد می‌شود، البته ویروس پارا آنفلوآنزا و آدنو ویروس نیز ممکن است علت این بیماری باشند.
بیماری برونشیولیت در ماه‌های زمستان بیشتر دیده می‌شود و افراد مبتلا معمولاً زیر ۲ سال سن دارند. به ویژه نوزادان نارس، پسران بین ۲ تا ۶ ماهه، مبتلایان به بیماری‌های ریه یا قلب و کودکانی که هرگز از شیر مادر تغذیه نکرده‌اند بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری می‌باشند.
علائم برونشیولیت در کودکان شامل سرفه‌های خشک، عطسه‌ها یا قطرات تنفسی است. علائم در ابتدا شبیه به سرماخوردگی است و شامل آبریزش بینی، عطسه و تب است. تنفس سریع، مشکل در بازدم، سرفه خس خس و کاهش اشتها ممکن است در مراحل بعدی ظاهر شوند.
دکتر دیوید روبین، رئیس بخش اطفال در بیمارستان سن بارناباس در نیویورک هشدار می‌دهد که برونشیولیت به ویژه در نوزادان زیر یک سال می‌تواند خطر جدی و تهدید آمیز برای زندگی باشد. این امر به این دلیل است که تشکیل مخاط می‌تواند باعث ضعف مجاری هوایی کوچک در ریه‌های کودک شود و احتمالاً منجر به التهاب، از بین رفتن بافت ریه و عفونت‌هایی مانند ذات الریه می‌شود.
سرفه خس خس به دلیل بیماری آسم
سرفه خس خس نیز ممکن است در اثر آسم ایجاد شود. آسم یک بیماری مزمن است که با التهاب ریه و مشکلات تنفسی همراه می‌باشد. این وضعیت هنگامی ایجاد می‌شود که مجاری تنفسی کودک به دلیل گرد و غبار، سایر بیماری‌ها، ورزش یا سایر مواد تحریک کننده متورم می‌شود.
بروز آسم در نوزادان کوچکتر از ۲ سال نادر است. محققان علت آن را کاملاً کشف نکرده‌اند، البته ژنتیک ممکن است در ابتلا به آسم نقش داشته باشد. در صورتی که کودک از ابتلا به اگزما یا آلرژی غذایی رنج می‌برد و یا سابقه آلرژی یا آسم در خانواده وجود دارد، خطر ابتلا به آسم در کودک نیز افزایش می‌یابد.
در طول دوره آسم، مجاری هوایی متورم و دچار اسپاسم و انقباض می‌شوند که این حالت منجر به سرفه خس خس می‌شود. علائم دیگر ممکن است شامل احتقان قفسه سینه، خستگی و تنگی نفس باشد. از آنجا که امکان انجام آزمایش‌های آسم برای نوزادان و کودکان وجود ندارد، بنابراین زمانی که نوزادان این علائم را نشان می‌دهند به آن “بیماری آلرژیک راه هوایی ” گفته می‌شود.
سایر علل سرفه‌های خس خس در نوزادان و کودکان
در حالی که برونشیولیت و آسم از علل عمده سرفه کودک و خس خس است، عوامل دیگر نیز می‌توانند باعث ایجاد آن شوند. در اینجا برخی دیگر از دلایل سرفه و خس خس سینه در نوزادان و کودکان ذکر شده است.
- یک تکه غذا یا اسباب بازی کوچک وارد مجاری هوایی می‌شود. اشیاء کوچک که وارد راه‌های هوایی ریه شده اجازه نمی‌دهد کودک شما به طور عادی نفس بکشد. این مشکل ممکن است با وارد کردن ضربه به پشت کودک حل شود، در صورت بیرون نیامدن جسم خارجی، پزشکان می‌توانند کمک کنند. اما اگر این اشیاء راه‌های هوایی کودک را تا حد زیادی مسدود کرده به طوری که کودک حرکات غیر عادی بدون صدا بر روی گلو انجام می‌دهد و پوست کودک کم رنگ یا آبی شده است و حالت پریشانی و بی‌قراری نشان می‌دهد، سعی کنید فوراً شیء را خارج کنید و به سرعت با اورژانس تماس بگیرید.
- ریفلاکس اسیدی که باعث می‌شود محتویات معده وارد ریه‌ها شوند.
- برونشیت یا ذات الریه.
- کروپ، یک عفونت ویروسی همراه با سرفه شبیه پارس کردن است.
- احتقان بینی به دلیل سرماخوردگی یا حساسیت.
چه موقع باید با پزشک تماس بگیرید
با پزشک برای سرفه خس خس سینه کودک تماس بگیرید، مخصوصاً اگر با مشکلات تنفسی همراه باشد. اگر فرزند شما کوچکتر از ۴ ماه است یا اگر دارای هر یک از علائم زیر می‌باشد ممکن است به درمان فوری نیاز داشته باشد:
- مشکلات شدید تنفسی
- تنفس کم عمق یا تنفس سریع (۵۰ تنفس در دقیقه یا بیشتر)
- پوست کبود یا کمرنگ
- ظاهر بی حال
- حرکات مکشی یا انقباضی در معده
- گشاد شدن بیش از حد سوراخ‌های بینی در هنگام تنفس
- امتناع از نوشیدن و علائم کمبود آب در بدن
- تب پایدار یا در حال افزایش
درمان سرفه در کودکان و نوزادان
در بیشتر مواقع، سرفه‌های به شکل خس خس را می‌توان در خانه درمان کرد. با این حال، موارد شدید برونشیولیت ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان برای درمان دیسترس تنفسی (با لوله اکسیژن) یا کمبود آب بدن ( با تزریق مایع داخل وریدی) داشته باشد.
اگر به آسم مشکوک هستید، پزشکان می‌توانند مجاری هوایی را با محلول آلبوترول باز کنند. اگر کودک دچار دیسترس تنفسی باشد ممکن است آلبوترول از طریق ماسک صورت برای کودک تجویز شود. کودکان بزرگتر ممکن است نیاز به استفاده از اسپری استنشاقی به عنوان یک راه حل طولانی مدت برای درمان آسم داشته باشند.
هنگام سرفه و خس خس برای درمان کودک خود در خانه، به او دارو یا شربت ندهید. آکادمی اطفال آمریکا می‌گوید: این داروها برای افراد زیر ۶ سال بی اثر است و برای افراد زیر ۴ سال بی‌خطر و ایمن نیستند، در عوض، بعضی از این گزینه‌های درمانی که در زیر عنوان شده را امتحان کنید:
- مایعات زیادی به کودک بدهید تا از کمبود آب بدن جلوگیری شود. پرآب بودن بدن مخاط دستگاه تنفسی کودک را شل می‌کند و راحت‌تر خارج می‌شوند.
- یک دستگاه بخار ساز سرد در اتاق خواب کودک قرار دهید. رطوبت اضافی ممکن است سرفه خس خس را در نوزادان و کودکان تسکین دهد.
- کودک را در وضعیت مستقیم یا ایستاده قرار دهید تا راه‌های تنفسی باز شوند.
- احتقان ریه را با قطره‌های نمکی بدون نسخه برطرف کنید.
- اگر کودک تب دارد، ممکن است داروی استامینوفن مانند تیلنول آن را تسکین دهد. همیشه قبل از استفاده از هر دارویی، ابتدا از پزشک سوال کنید.
- در نزدیکی فرزند خود سیگار نکشید.
