شما شاید تعجب کنید که علاقه فرزند شما به بازیهای خشونت آمیز طبیعی باشد و حتی نشان از سلامتی آنها باشد. کارشناسان در مورد اینکه چه زمانی باید نگران باشید و چه اقداماتی باید انجام دهید، توضیح میدهند. در ماه ژانویه دختر ۵ ساله من دوستان خوبی برای بازی کردن داشت. پس از گذشت مدتی دیدم دخترها به حیاط خلوت ما فرار کردند، آنها را زیر نظر داشتم صداهای بلندی شنیدم که میگفت حالا تو را گرفتم. از آنها پرسیدم نمیخواهند میان وعدهای بخورند و به آنها گفتم کار بدی انجام دادید.
دخترم با خنده گفت ما بچههای بدی هستیم، اسلحه داریم و همه رو با گلوله میکشیم. مشاهده این رفتار از کودکان برای والدین نگران کننده است. آیا آنها میتوانند چوب دست آنها که به عنوان اسلحه استفاده میکنند، بگیرند؟ آیا درست که آنها را دعوا کنند؟ با والدین بچههای دیگر تماس بگیرند در جریان بگذارند؟
مطابق گفتههای جین کیچ هیچ یک از اقدامات بالا، برای حل مشکل بازیهای خشونت آمیز کودکان مناسب نیست. در واقع همه کودکان دوست دارند بازیهای خوب و بد زیادی را داشته باشند، زیرا از این راه آنها میتوانند قدرت خود را در معرض نمایش بگذارند. اگر شما فردی هستید که معتقدین که فرزند شما باید از قوانین خاصی پیروی کند کار درستی نیست.
از گذشتههای دور کودکان مورد خشونت خیالی قرار گرفتهاند و از انجام آنها لذت میبرند، که میتوان به نمونههای هانسل، گرتل، هری پاتر در حال جنگ زندگی یا مرگ بر علیه شر اشاره کرد. تقریبا تمام والدین مشاهده کردهاند که کودک آنها از انگشت یا موز به عنوان اسلحه استفاده کرده باشند.
اما اکنون به عنوان والدین مدرن باید نگران خشونت واقعی کودکان مانند تیراندازی در مدرسه یا تهدید با بمب باشیم. بنابراین اگر فرزند شما در حال بازی در آشپزخانه است و بازیهای خشونت آمیزی انجام میدهد، ممکن است سوال شما این باشد که کدام یک از این رفتارها خشونت آمیز سالم و طبیعی هستند و چگونه باید با آنها رفتار کنیم؟ در ادامه مطلب در مورد این موضوع سوال شده است و والدین میتوانند از این راهنما استفاده کنند.
چه زمانی این بازیهای دارای خشونت عادی است؟
درست است این گونه وانمود کنید این خشونتها عادی است. براساس گفتههای مایکل تامپسون مشاور و روان شناس میگوید، هیچ گونه بازی های خشونت آمیزی وجود ندارد. در واقع خشونت تلاش برای صدمه زدن به فردی است. اما بازی جنبهای سرگرم کننده دارد. بنابراین کودکان هر گونه بازی داشته باشند، ولی از آن نترسند یا صدمه نبینند، به معنای خشونت نیست. کارشناسان معتقد هستند، انجام این گونه بازیها نقش مهمی در یادگیری شخصی کودکان دارند. کیچ میگوید کودکان نمیتوانند همیشه ایدههای خود را به زبان بیاورند، بنابراین آنها نگرانی خود را در قالب بازی نشان و بروز میدهند.
فکر نکنید بازی کردن کودک شما با اسلحه به معنای این است که واقعا آنها این کار را انجام میدهند. براساس گفتههای تامپسون، کودکان تا زمانی که به سن ۶ تا ۹ سالگی نرسند، نمیتوانند معنای مرگ را تجربه کنند و اگر آنها در معرض خشونت قرار نگیرند، نمیتوانند تجربه کسب کنند. بازی با هواپیما و برخورد آن به یک ساختمان باعث نمیشود خاطرات ۱۱ سپتامبر رخ دهد. ممکن است فقط کاری سرگرم کننده باشد. زمانی کودکان از واقعیتها الهام میگیرند، این کار مهمتر تلقی میشود.
براساس گفتههای کیچ زمانی که انجام یک بازی را متوقف میکنیم در واقع ما مکالمه را متوقف میکنیم. انجام بازی به گونهای، کودکان با راه حلهای نگران کنندهای مواجه هستند. اولین باری که دخترم با اسلحه بازی میکرد میگفت در حال تیراندازی به کوسههای دریایی است و به من گفت باید مانع شویم تا کوسهها مردم را گاز بگیرند. در واقع او با بازی تجربه ترسناکی را تجربه میکرد. بنا بر گفته کیچ کودکان با بازی بر ترس و سردرگمی تسلط پیدا میکنند.
شما نباید از تیراندازی یا انفجار، کودکان خود را تشویق کنید، اما نیازی به ترسیدن هم ندارد. در واقع بدترین کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که به کودکان بگوییم زندگی خیالی آنها بد یا اشتباه است. دقیقا مانند زمانی که بچههای ۵ ساله شما پزشک بازی میکنند به این معنا نیست که در آینده میخواهند پزشک شود، انجام بازیهای خشوت آمیز به معنای داشتن ذهنی آشفته نیست. براساس گفتههای تامپسون هیچ مطالعهای نشان نمیدهد که انجام بازیهای خشن بر رفتار آنها در بزرگسالی نقش دارد.
در حقیقت مطالعات انجام شده نشان میدهد که انجام بازیهای خشونت آمیز میتوانند مفید باشند. در مورد کودکانی که به صورت مستقل بازی میکنند تحقیق شده است. نتایج تحقیقات نشان میدهد که کودکانی که در انجام بازی رفتاری رقابتی و خشونت آمیز دارند، کمتر در فعالیتهای روزمره خود رفتار تجاورزگرانهای دارند. در واقع انجام بازیهای خشونت آمیز راهی برای ابراز احساسات کودکان است.
چه زمانی که انجام بازیهای خشونت آمیز خوب نیست
وانمود کردن اینکه خشونت معمولا رفتاری سالم است به این معنا نیست که شما باید آن را کاملا نادیده بگیرید. براساس نظرات کارشناسان، مهم است در جریان فعالیت کودکان خود باشند. دانستن مباحثی که کودکان شما به آنها علاقه دارند به شما کمک میکند تا متوجه شوید، در ذهن آنها چه میگذرد. آیا او انجام یک بازی ویدئویی را دوست دارد یا در مورد مسائل و مشکلات مدرسه خود فکر میکند.
وظیفه شما این است که مطمئن شوید که او نقش خود را به خوبی ایفا میکند. زمانی که آنها مشغول بازی سرگرم کنندهای هستند، ممکن است از انجام آن وحشت داشته باشند. براساس گفتههای تامپسون اگر آنها بازی کنند و ما آنها را از انجام بازی منع کنیم، ممکن است آنها به صورت پنهانی آن را انجام دهند، ولی اگر شما از آن بازی لذت ببرید، هر چند آن ترسناک باشد، آنها نیز از آن لذت میبرند.
اگر کودک شما برای شروع بازی نگران باشد و از انجام آن ترس داشته باشد. کارشناسان در مورد اثار خشونت آمیز آن ابراز نگرانی میکنند و قادر نخواهند بود آن را حل کنند. براساس گفتههای Fehr والدین میتوانند به فرزندشان کمک کنند تا تصویری از آن شخصیتها برای شکست ابرقدرت بازی بسازند. آیا شخصیتی مانند پزشک برای نجات شخصیت آسیب دیده میتواند کمک کننده باشد؟ اگر بازی با تجربهی بدی همراه شود یا کودک شما را در معرض خشونت قرار دهد، برای حل مشکل میتوانید به کودکان در پردازش احساسات کمک کنید.
اگر بازی حالت پرخاشگری داشته باشد، ممکن است به کودک شما آسیب برساند. در این صورت نیاز است تا اقدامی انجام دهید. این نشان دهنده این است که کودک شما در کنترل احساسات مشکل دارد. گفتنی است که اگر بیشر اوقات مشاهده میکنید بدون انجام هیچ گونه بازی رفتاری خشونت آمیز دارد و اسباب بازیهای خود را پرتاپ میکند. شما باید به این نکته توجه داشته باشید که فرزند شما تلاش میکند که بین خیال و واقعیت تفاوت قائل شود، یا اگر او تمایلات خشونت آمیزی نسبت به کودکان کوچکتر یا حیوانات خانگی نشان میدهد. همواره توجه داشته باشید که آیا مفاهیم خشونت آمیز داستانها بر کودک شما تاثیر میگذارند یا خیر.
وقتی آن فرهنگ است
آیا شما شاهد تصاویر نگران کنندهای در بازیهای کودکان خود هستید که آنها دچار وحشت میشوند، سوال این است که این بازیها از کجا نشات میگیرند؟ شاید مقصر رسانه باشد مکانی که خشونت میتواند به گونهای غیر منتظره گسترش یابد.
براساس مطالعههایی که انجام شده است تماشای سرگرمیها و بازیهای خشونت آمیز میتواند موجب افزایش سطح پرخاشگری گردد، هر چند اثر آن بسیار کم است. با توجه به گفتههای لوین اگر مقیاس ۱ صلح آمیز و ۱۰ خودکشی باشد، کودکی که شاهد بازیهای خشونت آمیز باشد، ممکن است از سطح ۲ به ۳ برود.
ولی موضوع نگران کنندهتر این است که کودکان بر روی تصاویری خاص تمرکز کنند. به گونهای که حتی مشاهده تصاویر بازیهای خشونت آمیز بر روی صفحه نمایش میتواند نگران کننده باشد. زیرا ممکن است آنها نتوانند بین واقعیت و تصاویر مجازی تفاوت قائل شوند. کیچ میگوید سعی کنید کودکان زیر ۸ سال خود را از مشاهده تصاویر بازیهای خشونت آمیز دور کنید و حتی این کار را در مورد کودکان بزرگسال نیز رعایت کنید.
در فرهنگ ما خشونت مربوط به پسران میشود، بسیاری از اسباب بازیها، بازیهای ویدئویی بر این اساس ساخته میشوند و در اختیار کودکان قرار میگیرد. انجام این بازیها کمک میکند تا پسران مقاومتر عمل کنند و انجام بازیهای احساسی سبب میگردد تا حس دخترانه کشف شود. در سنین پیش دبستانی اجازه دهید تا پسرها با عروسکها و لباسها بازی کنند. هم چنین میتوانید در کنار آنها از کتاب، بازیها و فیلمهایی با مفاهیم دوستانه استفاده کنید.
شما نمیتوانید کودک خود را کاملا کنترل کنید و آنها را از انجام بازی با اسلحه دور کنید، ولی صحبت و همراهی با آنها میتواند کمک کننده باشد. کودکان در معرض این مشکلات هستند. بنابراین لازم است والدین در کنار آنها باشند، زیرا در غیر این صورت آنها فکر میکنند، نمیتوانند در مورد این مباحث با ما صحبت کنند و این خطرناکتر است.